ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมจีน

ตลอดพระชนม์ชีพของฮองเฮาจ่างซุนนั้น ‘ความประเสริฐ’ และ ‘คุณธรรม’ ของพระนางเป็นที่เลื่องชื่อลือนาม และแม้ว่าพระนางจะมีฐานันดรสูงส่งเป็นถึงฮองเฮา แต่ก็ไม่เคยหยิ่งยโสโอหัง ในชีวิตประจำวันพระนางอยู่อย่างสมถะเรียบง่ายและประหยัดมัธยัสถ์ สิ่งที่พระนางต้องประสงค์ เพียงแค่พอใช้ก็พอ สำหรับพระบิดาของหลี่ซื่อหมิน ซึ่งทรงชราภาพและว่างเว้นจากพระราชกิจแล้ว พระนางก็ทรงทุ่มเทดูแลเอาใจใส่เป็นอย่างดี

เว่ยเจิง (魏徵 ค.ศ. 580-643) เสียงจีนแต้จิ๋วว่า งุยเต็ง เป็นยอดนักค้านคู่รักคู่แค้นของพระเจ้าถังไท่จง (唐太宗 พ.ศ. 1142-1192) เติบโตในยุคจลาจลช่วงปลายราชวงศ์สุย (隋 ค.ศ. 581-618) ต้องเปลี่ยนนายหลายครั้งตามสภาพการเมืองแล้วได้เป็นคนสนิทของหลี่เจี้ยนเฉิง (李建成) รัชทายาทผู้เป็นพี่ร่วมมารดากับหลี่ซื่อหมิน (李世民 ภายหลังเป็นพระเจ้าถังไท่จง)

ฉินสื่อหวง  (秦始皇 259-210 ปีก่อนคริสต์ศักราช) หรือที่คนไทยรู้จักกันดีในนาม ‘จิ๋นซีอ๋อง’ หรือ ‘จิ๋นซีฮ่องเต้’ ปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์ฉิน (秦 221-206 ปีก่อนคริสต์ศักราช) มีพระนามเดิมว่า อิ๋งเจิ้ง (嬴政) ทรงขึ้นครองราชย์เป็นเจ้าผู้ครองรัฐฉิน โดยสืบราชบัลลังก์ต่อจากพระบิดาด้วยวัยเพียง 13 ชันษา

ช่วงเวลาที่อวี่รับหน้าที่ขจัดปัญหาอุทกภัย อวี่มีโอกาสผ่านหน้าบ้านของตนเองถึง 3 ครั้ง แต่ก็ไม่เคยก้าวเข้าบ้านไปเยี่ยมภรรยาเลยแม้แต่ครั้งเดียว โดยครั้งแรก ภรรยาเขาคลอดบุตรชาย ใครๆ ต่างบอกให้เขากลับเข้าบ้านดูหน้าบุตรชายสักหน่อย แต่เขาคิดว่างานแก้ไขปัญหาอุทกภัยเป็นภาระอันเร่งด่วน สำคัญกว่าเรื่องครอบครัวของตนเองนัก จึงตัดใจขี่ม้าหันหลังกลับไปยังที่พักโดยเร็ว ส่วน 2 ครั้งหลังเป็นช่วงที่บุตรชายโตขึ้นเป็นเด็กน้อยน่ารัก แต่เขาก็ยังไม่ยอมกลับเข้าบ้านไปเยี่ยมบุตรชายและภรรยาอยู่ดี

ในสมัยโบราณการที่ผู้หญิงจะมีอิทธิพลเหนือผู้ชายนั้นแทบเป็นไปไม่ได้ หากแต่มีสตรีผู้หนึ่งซึ่งทรงอิทธิพลเหนือบุรุษผู้หนึ่ง และบุรุษผู้นั้นก็เป็นถึงฮ่องเต้แห่งราชวงศ์หมิง อิทธิพลที่ว่านี้หาใช่อำนาจบารมี หาใช่ทรัพย์สินไม่ แต่เป็นความรักซึ่งฮ่องเต้พระองค์นี้มีให้แก่สตรีผู้นี้ซึ่งนางใดจะแทนที่ได้ นามของเธอคือ ว่านเจินเอ๋อร์

สกุลเงินของประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีนมีชื่อเรียกเป็นทางการว่า เหรินหมินปี้ (人民币 rénmínbì) อักษรย่อ RMB หรือ CNY (Chinese Yuan) โดยธนบัตรจีนแต่ละฉบับจะประกอบด้วยรายละเอียดที่น่าสนใจ ดังนี้

อักษร 鸩 (zhèn) ในภาษาจีนกลางปัจจุบัน หมายถึง วิหคพิษตามตำนานของจีน ว่ากันว่าหากนำขนของมันมาแช่เหล้าก็จะกลายเป็นเหล้าพิษที่สามารถปลิดชีพคนได้ทันที ด้วยเหตุนี้อักษร 鸩 จึงกินความถึง เหล้าพิษหรือการใช้เหล้าพิษสังหารคนอีกด้วย

วัดเส้าหลิน (少林寺) เรียกเป็นภาษาแต้จิ๋วว่า ‘เสี่ยวลิ้มยี่’ คำว่า ‘เส้าหลิน’ (少林) นี้ขนานนามตามที่ตั้งซึ่งอยู่ในป่าไผ่ (竹林) ทางใต้ของยอดเขาอู๋หรู่เฟิง (五乳峰) กลุ่มภูเขาเส้าซื่อซาน (少室山) อันอุดมสมบูรณ์

หวังชง มีชื่อรองว่า จ้งเริ่น (仲任) ครอบครัวประกอบอาชีพค้าขายอยู่ที่เมืองไคว่จี[1] (會稽) หวังชงกำพร้าบิดาซึ่งเป็นเสาหลักของครอบครัวตั้งแต่ยังเล็ก ฐานะทางบ้านจึงค่อนข้างยากจน แต่ถึงกระนั้นเขาก็ได้รับการศึกษาเป็นอย่างดี หวังชงเป็นเด็กฉลาดและใฝ่รู้ เขาเริ่มเรียนอ่านเขียนตั้งแต่อายุ 6 ปี ครั้นอายุได้ 8 ปี ก็เข้าศึกษาต่อที่โรงเรียนในหมู่บ้าน เขามุ่งมั่นทุ่มเทให้กับการเรียนเป็นอย่างมาก ประกอบกับมีความสามารถโดดเด่นกว่าเพื่อนร่วมรุ่นคนอื่นๆ จึงเป็นที่รักใคร่ของบรรดาอาจารย์ กระทั่งหวังชงอ่านออกเขียนได้อย่างแตกฉาน เขาจึงลาออกจากโรงเรียนและเริ่มศึกษาตำราขงจื่อ (孔子) และเหลาจื่อ (老子) อย่างจริงจัง

เมื่อพูดถึงคำว่า ‘มู่หลาน’ (木蘭) หลายคนอาจจะนึกถึง ‘ฮวามู่หลาน’ (花木蘭) วีรสตรีจีนที่ปรากฏในบทร้อยกรองโบราณก่อนถูกนำมาสร้างเป็นภาพยนตร์ในภายหลัง ทว่าคำว่า ‘มู่หลาน’ ในบทความนี้เป็นชื่อสถานที่แห่งหนึ่งซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับฮวามู่หลานแต่อย่างใด สถานที่นี้มีชื่อเรียกเต็มๆ ว่า ‘เขตล่าสัตว์มู่หลาน’ (木蘭圍場) อันเป็นเขตล่าสัตว์ประจำราชวงศ์ชิง