อู๋ซานกุ้ย:
บุรุษผู้อยู่เบื้องหลังการผลัดเปลี่ยนราชวงศ์จากหมิงสู่ชิง

เรื่องโดย ทีมงานอาศรมสยาม-จีนวิทยา

 

ภาพวาดอู๋ซานกุ้ย

——ช่วงเวลาคาบเกี่ยวระหว่างราชวงศ์หมิง (明 ค.ศ. 1368 – 1644) และราชวงศ์ชิง (清 ค.ศ.1644 – 1912) อู๋ซานกุ้ย (吴三桂 ค.ศ.1612 – 1678) แม่ทัพหนุ่มแห่งราชสำนักหมิง ได้กลายเป็นบุคคลที่มีชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วราชอาณาจักร ด้วยการร่วมมือกับทหารชิงเปิดด่านซานไห่กวน (山海关) ซึ่งตนทำหน้าที่เป็นผู้เฝ้าด่านอยู่ ส่งผลให้ทหารชิงสามารถยึดนครปักกิ่ง ปิดฉากราชวงศ์หมิงและสถาปนาราชวงศ์ชิงขึ้นในเวลาต่อมา  แต่เมื่อผ่านไปอีก 30 ปี อู๋ซานกุ้ยกลับก่อกบฏต่อราชวงศ์ชิงขึ้นอีกครั้ง โดยยึดครองดินแดนฝั่งตะวันตกเฉียงใต้ของจีน คือบริเวณมณฑลยูนนานในปัจจุบัน

——อู๋ซานกุ้ยดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการประจำเมืองเหลียวตง (辽东) มีหน้าที่รักษาป้องกันด่านซานไห่กวนในสมัยจักรพรรดิฉงเจิน (崇祯 ค.ศ. 1611-1644)

——ในรัชศกฉงเจินปีที่ 17 (ค.ศ. 1644) ราชวงศ์หมิงต้องเผชิญหน้ากับสงครามทั้งจากฝ่ายกบฏชาวนาที่นำโดยหลี่จื้อเฉิง (李自成 ค.ศ. 1606 – 1645) ซึ่งนำกองกำลังเข้าปิดล้อมนครปักกิ่ง และจากทางกองทัพฝ่ายแมนจูที่นำโดยตัวเอ๋อร์กุ่น (多尔衮 ค.ศ. 1612 – 1650) ได้ยกทัพเข้าประชิดด่านซานไห่กวน ทำให้ฮ่องเต้ฉงเจินคิดว่าทุกอย่างจบสิ้นแล้วจึงได้ปลงพระชนม์ตัวเองด้วยการแขวนพระศอใต้ต้นไม้ใหญ่ เมื่ออู๋ซานกุ้ยทราบข่าวว่า นครปักกิ่งถูกยึดและฮ่องเต้สวรรคตแล้ว ก็รู้สึกขาดเสาหลัก ประกอบกับต้องรับศึก 2 ด้าน ทั้งศึกภายในจากฝ่ายหลี่จื้อเฉิงและศึกภายนอกจากฝ่ายตัวเอ๋อร์กุ่น ทำให้ต้องตัดสินใจว่าจะดำเนินการอย่างไรต่อไป

——ทางด้านหลี่จื้อเฉิงเมื่อเข้ายึดนครปักกิ่งได้แล้ว เกรงว่ากองทัพอู๋ซานกุ้ยจะยกทัพบุกเข้าเมืองมา จึงส่งหนังสือให้อู๋ซานกุ้ยยอมสวามิภักดิ์ และจับสมาชิกในครอบครัวของเขาเป็นตัวประกัน เดิมทีอู๋ซานกุ้ยจะยอมสวามิภักดิ์ต่อหลี่จื้อเฉิงเพื่อรักษาชีวิตคนในครอบครัว แต่เมื่อทราบข่าวว่าเฉินหยวนหยวน (陈圆圆 ค.ศ. 1623-1689 หรือ 1695) อนุภรรยาของเขาถูกหลิวจงหมิ่น (刘宗敏 ค.ศ. 1607-1645) ผู้ใต้บังคับบัญชาของหลี่จื้อเฉิงชิงตัวไป ก็โกรธแค้นมากหันไปร่วมมือกับตัวเอ๋อร์กุ่นแม่ทัพแมนจู พร้อมส่งคนไปเสแสร้งว่าจะยอมสวามิภักดิ์ต่อหลี่จื้อเฉิง แต่กลับเปิดด่านซานไห่กวนให้ทหารแมนจูบุกเข้ามายึดนครปักกิ่ง และทำให้หลี่จื้อเฉิงต้องพ่ายแพ้อย่างยับเยิน จากความดีความชอบในครั้งนี้ทำให้อู๋ซานกุ้ยได้รับการแต่งตั้งเป็นผิงซีอ๋อง (平西王 อ๋องสยบตะวันตก) พร้อมกองกำลังอันยิ่งใหญ่ และได้อำนาจปกครองมณฑลยูนนานทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของจีน

——30 ปีผ่านไป จักรพรรดิคังซี (康熙 ค.ศ. 1654-1722) แห่งราชวงศ์ชิงทรงมีความพยายามจะสลายกองกำลังและอำนาจภายใต้การปกครองของอู๋ซานกุ้ย ทำให้อู๋ซานกุ้ยก่อกบฏขึ้น พร้อมตั้งตัวเองเป็น ‘อ๋องรัฐโจว’ (周王) แต่สุดท้ายอู๋ซานกุ้ยก็ป่วยตายระหว่างการนำทัพสู้รบกับราชสำนักชิง