หญิงเก่ง

แม้จะมิได้มีรูปโฉมงามเลิศเยี่ยงไซซี (西施 ราว 503–473 ปีก่อนค.ศ.) และหวังเจาจวิน (王昭君 ราว 54–19 ปีก่อนค.ศ.) แต่ “ปานเจา” (班昭 ราวค.ศ. 49–120) ก็ปรากฏเกียรติคุณโด่งดังอยู่ในประวัติศาสตร์จีน เพราะเป็นยอดกัลยาณีผู้เพียบพร้อมไปด้วยความรู้เป็นเลิศและประเสริฐด้วยจริยาวัตร หาผู้เสมอเหมือนมิได้

หากกล่าวถึงการว่าราชการหลังม่านไม้ไผ่ หลายๆ คนคงนึกถึงซูสีไทเฮาแห่งราชวงศ์ชิง ทว่าแท้จริงแล้วในประวัติศาสตร์จีน เรื่องราวของสตรีที่ก้าวขึ้นมามีบทบาททางการเมืองมีมาตั้งแต่ 2,000 กว่าปีก่อนหน้านี้ โดยสตรีคนแรกที่ขึ้นสำเร็จราชการแทนประมุขอยู่ในสมัยจั้นกั๋ว พระนามว่า ‘เซวียนไทเฮา’ (宣太后)