ภูมิปัญญาจีน

“ตีสามแล้ว... ระวังฟืนไฟ” คำเตือนนี้คงคุ้นหูผู้ที่ติดตามละครหรือภาพยนตร์จีนย้อนยุคเป็นอย่างดี เป็นคำเตือนของเจ้าหน้าที่แจ้งเวลาตอนกลางคืนตามท้องถนน แต่คนจีนสมัยโบราณทราบเวลาได้อย่างไรทั้งๆ ที่ไม่มีนาฬิกา

นวนิยายจีนเรื่อง ‘จินผิงเหมย’ (金瓶梅) หรือชื่อไทยว่า ‘บุปผาในกุณฑีทอง’ ได้รับการยกย่องเป็น 1 ใน 4 สุดยอดวรรณกรรมในสมัยราชวงศ์หมิง แต่งโดยผู้ใช้นามแฝงว่า ‘หลันหลิงเซี่ยวเซี่ยวเซิง’ (蘭陵笑笑生) ราวปลายสมัยราชวงศ์หมิง

คนจีนเป็นชนชาติที่รอบรู้เรื่องศิลปะแห่งนันทนาการอย่างยิ่ง นันทนาการแต่ละชนิดมีความประณีตและหยาบกระด้างต่างกันไป

ในยุคที่การแพทย์ยังไม่เจริญก้าวหน้าอย่างทุกวันนี้ ประชาชนจำนวนมากต้องล้มตายเพราะโรคภัยไข้เจ็บ แต่ด้วยความมุมานะศึกษาค้นคว้าอย่างยากลำบากของหมอสมุนไพรจีนนามว่าหลี่สือเจิน (李時珍 ค.ศ. 1518-1593)

ในอดีต ชาวตะวันตกส่วนใหญ่รู้จักคนจีนในฐานะพ่อค้าวาณิชที่เดินเรือค้าขายไปยังภูมิภาคต่างๆ ทั่วโลก ต่อมาชาวตะวันตกที่เดินทางเข้าไปในประเทศจีนมักจะนำเอาเรื่องราวต่างๆ

ภาพ ‘ชิงหมิงซ่างเหอถู’ (清明上河圖) หรือภาพ ‘พื้นที่บริเวณรอบแม่น้ำในเทศกาลชิงหมิง’ ฉบับราชวงศ์ชิง (清院本) เป็นฉบับที่ได้รับความชื่นชมด้านความงดงามและความละเอียดไม่แพ้ฉบับราชวงศ์ซ่งเหนือ

ตำนานเรื่อง ‘แมวดาวสับเปลี่ยนองค์ชาย’ (狸貓換太子) เป็นนิทานพื้นบ้านเรื่องหนึ่งซึ่งชาวจีนนิยมเล่ากันอย่างแพร่หลาย มีเนื้อหาอ้างอิงถึงเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ช่วงหนึ่งที่เกิดขึ้นในราชวงศ์ซ่ง (宋 ค.ศ. 960 - 1279)