ประวัติศาสตร์จีน

“ตีสามแล้ว... ระวังฟืนไฟ” คำเตือนนี้คงคุ้นหูผู้ที่ติดตามละครหรือภาพยนตร์จีนย้อนยุคเป็นอย่างดี เป็นคำเตือนของเจ้าหน้าที่แจ้งเวลาตอนกลางคืนตามท้องถนน แต่คนจีนสมัยโบราณทราบเวลาได้อย่างไรทั้งๆ ที่ไม่มีนาฬิกา

มนุษย์หลายยุคหลายสมัยแสวงหาวิธีเพื่อการมีชีวิตเป็นอมตะ แต่ไม่ว่าจะเกิดในชั้นวรรณะหรือวัฒนธรรมใด ความตายเป็นสิ่งที่ทุกคนไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ วัฒนธรรมและความเชื่อที่หลากหลายของชาวจีนส่งผลต่อแนวคิดหรือมุมมองเรื่องชีวิตและความตาย

นวนิยายจีนเรื่อง ‘จินผิงเหมย’ (金瓶梅) หรือชื่อไทยว่า ‘บุปผาในกุณฑีทอง’ ได้รับการยกย่องเป็น 1 ใน 4 สุดยอดวรรณกรรมในสมัยราชวงศ์หมิง แต่งโดยผู้ใช้นามแฝงว่า ‘หลันหลิงเซี่ยวเซี่ยวเซิง’ (蘭陵笑笑生) ราวปลายสมัยราชวงศ์หมิง

คนจีนเป็นชนชาติที่รอบรู้เรื่องศิลปะแห่งนันทนาการอย่างยิ่ง นันทนาการแต่ละชนิดมีความประณีตและหยาบกระด้างต่างกันไป

‘เฉินซื่อเหม่ย’ (陳世美) เป็นชื่อแซ่ของบุรุษผู้หนึ่งในสังคมจีนยุคโบราณ ทว่าปัจจุบันนี้กลับกลายเป็นสรรพนามที่สื่อความหมายในเชิงลบ ใช้เรียกแทน ‘ผู้ชายเลวทรามซึ่งมีพฤติกรรมทรยศต่อภรรยาของตน’

ในยุคที่การแพทย์ยังไม่เจริญก้าวหน้าอย่างทุกวันนี้ ประชาชนจำนวนมากต้องล้มตายเพราะโรคภัยไข้เจ็บ แต่ด้วยความมุมานะศึกษาค้นคว้าอย่างยากลำบากของหมอสมุนไพรจีนนามว่าหลี่สือเจิน (李時珍 ค.ศ. 1518-1593)

‘ราษฎรถือเรื่องปากท้องสำคัญเท่าฟ้า’ (民以食為天) เป็นสำนวนจีนที่สะท้อนให้เห็นถึงการให้ความสำคัญกับอาหารการกินของคนจีนได้เป็นอย่างดี

ในอดีต ชาวตะวันตกส่วนใหญ่รู้จักคนจีนในฐานะพ่อค้าวาณิชที่เดินเรือค้าขายไปยังภูมิภาคต่างๆ ทั่วโลก ต่อมาชาวตะวันตกที่เดินทางเข้าไปในประเทศจีนมักจะนำเอาเรื่องราวต่างๆ

ฤดูหนาวของประเทศในซีกโลกเหนือมีอากาศเย็นจัด ซึ่งเป็นอุปสรรคและสร้างความลำบากแก่การใช้ชีวิตของผู้คนทุกชนชั้น

สมัยโบราณไม่มีเทคโนโลยีทำความเย็นเหมือนสมัยปัจจุบัน และน้ำแข็งในธรรมชาติก็ไม่มีให้ใช้ตลอดปี มนุษย์จึงใช้ ‘ตู้เย็น’ ที่มีอยู่ตามธรรมชาติ