ภาษาจีนที่คนไทยใช้สับสน 气候 & 气象 & 天气

—–ปัจจุบันมีนักเรียน นักศึกษาเรียนภาษาจีนมากขึ้น ยิ่งเรียน คำศัพท์ยิ่งเยอะและยากขึ้น และเมื่อสังเกตจะพบว่า คำศัพท์ภาษาจีนบางคำที่เราใช้บ่อยๆ กลับสร้างความสับสน มึนงงให้เราเป็นอย่างมาก

—–ดังนั้นทางอาศรมสยาม-จีนวิทยา จึงขอนำเสนอภาษาจีนที่คนใช้ยังใช้สับสนอยู่ โดยเป็นคำศัพท์ที่นักเรียน นักศึกษา จนถึงประชาชนทั่วไปพบเจอในชีวิตประจำวันกันทั้งนั้น

เรามาต่อกันใน Ep.19 กันดีกว่าค่ะ

气候 (qì hòu) 气象 (qì xiàng) และ 天气 (tiān qì)

—–คำว่า 气候, 气象 และ 天气 มีความหมายแตกต่างกัน แต่มักใช้สับสนกันบ่อย เนื่องจากทั้ง 3 คำ ต่างมีความหมายที่เกี่ยวกับอากาศหรือสภาพอากาศ

♦ 气候 มีความหมายทั้งโดยตรงและโดยนัย(ความหมายแฝง) ได้แก่

⇒ ความหมายโดยตรง หมายถึง “ภูมิอากาศ” (เป็นสภาพอากาศที่เฉลี่ยตามระยะเวลายาวนานพอสมควรของภูมิภาคใดภูมิภาคหนึ่ง ซึ่งแตกต่างด้วยปัจจัยของตำแหน่งที่ตั้งทางละติจูด สภาพภูมิประเทศ ระยะห่างจากทะเลและกระแสน้ำในมหาสมุทร)

ตัวอย่าง
泰国大部分地区气候终年炎热湿润。
Tài Guó dà bù fèn dì qū qì hòu zhōng nián yán rè shī rùn.
พื้นที่ส่วนใหญ่ในประเทศไทยมีภูมิอากาศร้อนชื้นตลอดทั้งปี

泰南的气候特征属于热带季风气候。
Tài nán de qì hòu tè zhēng shǔ yú rè dài jì fēng qì hòu.
ลักษณะภูมิอากาศทางภาคใต้ของประเทศไทยจัดอยู่ในภูมิอากาศแบบมรสุมเขตร้อน

⇒ ความหมายโดยนัย ใช้อุปมาอุปไมยถึง “อุณหภูมิ” หรือ “บรรยากาศ” ของเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ใกล้เคียงกับคำว่า 气氛 qì fèn

ตัวอย่าง

今年国内的政治气候不断升温。
Jīn nián guó nèi de zhèng zhì qì hòu bú duàn shēng wēn.
อุณหภูมิทางการเมืองภายในประเทศปีนี้ร้อนระอุขึ้นเรื่อยๆ

婆媳之间的矛盾造成家庭气候不和谐。
Pó xí zhī jiān de máo dùn zào chéng jiā tíng qì hòu bù hé xié.
ความขัดแย้งระหว่างแม่สามีกับลูกสะใภ้ ทำให้บรรยากาศในครอบครัวขาดความปรองดอง

—–ใช้อุปมาอุปไมยถึงผลสำเร็จด้านการทำงานในสำนวน 成气候 (chéng qì hòu) หมายถึง ได้เรื่องได้ราว ประสบความสำเร็จระดับหนึ่ง แต่มักใช้ในเชิงสบประมาทตามสำนวน 成不了气候 (chéng bù liǎo qì hòu) หมายถึง ไม่เป็นโล้เป็นพาย ไม่ได้เรื่องได้ราว

ตัวอย่าง

年轻人做事成不了气候的！
Nián qīng rén zuò shì chéng bù liǎo qì hòu de！
คนหนุ่มสาวทำงานไม่เป็นโล้เป็นพายหรอก

等你办企业成气候了再来申请贷款吧！
Děng nǐ bàn qǐ yè chéng qì hòu le zài lái shēn qǐng dài kuǎn ba！
รอให้คุณทำธุรกิจจนได้เรื่องได้ราวแล้วค่อยมายื่นขอสินเชื่อแล้วกัน

♦ 气象 มีความหมายทั้งโดยตรงและโดยอ้อม (ความหมายแฝง) ได้แก่

⇒ ความหมายโดยตรง หมายถึง สภาพการเปลี่ยนแปลงของอากาศ มักใช้ประกอบกับคำอื่นเพื่อสร้างเป็นคำศัพท์เฉพาะที่มีความหมายเกี่ยวกับอุตุนิยมวิทยา เช่น

气象学 qì xiàng xué อุตุนิยมวิทยา / อุตุนิยมศาสตร์

气象台 qì xiàng tái กรมอุตุนิยมวิทยา

气象刊物 qì xiàng kān wù วารสารอุตุนิยมวิทยา

气象卫星 qì xiàng wèi xīng ดาวเทียมสำรวจสภาพอากาศ

国际气象组织 guó jì qì xiàng zǔ zhī องค์การอุตุนิยมวิทยาโลก

⇒ ความหมายโดยนัย (ความหมายแฝง) จะใช้ในสำนวน 一派新气象 yí pài xīn qì xiàng หมายถึง สภาพบรรยากาศใหม่ๆ ที่เกิดจากการปฏิรูป หรือปฏิวัติ

ตัวอย่าง

国营企业改革后，企业内部出现一派新气象。
Guó yíng qǐ yè gǎi gé hòu，qǐ yè nèi bù chū xiàn yí pài xīn qì xiàng.
หลังการปฏิรูปรัฐวิสาหกิจ ภายในองค์กรมีสภาพบรรยากาศใหม่ๆ เกิดขึ้น

肃清公务员贪污问题后，政府各部门出现一派新气象。
Sù qīng gōng wù yuán tān wū wèn tí hòu，zhèng fǔ gè bù mén chū xiàn yí pài xīn qì xiàng.
หลังการกวาดล้างการทุจริตของข้าราชการ กระทรวงต่างๆ ของรัฐก็เกิดสภาพบรรยากาศใหม่ๆ

♦ 天气 มีความหมายหลากหลาย ได้แก่

⇒ หมายถึง อากาศ (ในความหมายของสภาพดินฟ้าอากาศทั่วไป) มักใช้ในวลี 天气预报 tiān qì yù bào พยากรณ์อากาศ

ตัวอย่าง

听天气预报说，明天没有雨。
Tīng tiān qì yù bào shuō，míng tiān méi yǒu yǔ.
ฟังพยากรณ์อากาศรายงานว่า พรุ่งนี้จะไม่มีฝน

今天天气好，我们去海边吧。
Jīn tiān tiān qì hǎo,wǒ men qù hǎi biān ba.
วันนี้อากาศดี พวกเราไปชายทะเลกันเถอะ

这种天气，人最容易感冒了。
Zhè zhǒng tiān qì, rén zuì róng yì gǎn mào le.
อากาศแบบนี้ คนเป็นหวัดได้ง่ายมาก

⇒ หมายถึงเวลา (ในความหมายของบางช่วงเวลาในหนึ่งวัน) ซึ่งใกล้เคียงกับคำว่า 天色 tiān sè เวลา

ตัวอย่าง

天气不早了，我们快回家吧。
Tiān qì bù zǎo le，wǒ men kuài huí jiā ba.
เวลาสายแล้ว พวกเรารีบกลับบ้านเถอะ

สรุป เมื่อเข้าใจความแตกต่างของคำศัพท์ดังกล่าวแล้ว ก็จะแปลความหมายของประโยคข้างล่างนี้ได้อย่างเข้าใจและถูกต้อง

地球上不同的地区有不同的天气和气候。
Dì qiú shàng bù tóng de dì qū yǒu bù tóng de tiān qì hé qì hòu.
ภูมิภาคที่แตกต่างกันบนโลกมีอากาศและภูมิอากาศที่แตกต่างกัน