—–ปัจจุบันมีนักเรียน นักศึกษาเรียนภาษาจีนมากขึ้น ยิ่งเรียน คำศัพท์ยิ่งเยอะและยากขึ้น และเมื่อสังเกตจะพบว่า คำศัพท์ภาษาจีนบางคำที่เราใช้บ่อยๆ กลับสร้างความสับสน มึนงงให้เราเป็นอย่างมาก
—–ดังนั้นทางอาศรมสยาม-จีนวิทยา จึงขอนำเสนอภาษาจีนที่คนใช้ยังใช้สับสนอยู่ โดยเป็นคำศัพท์ที่นักเรียน นักศึกษา จนถึงประชาชนทั่วไปพบเจอในชีวิตประจำวันกันทั้งนั้น
เรามาต่อกันใน Ep.17 กันดีกว่าค่ะ
明白 (míng bái) กับ 懂 (dǒng)
คำว่า 明白 กับ 懂 มีความหมายที่ใกล้เคียงกันว่า “เข้าใจ”
ตัวอย่างที่ 1
A: 你明白了吗？
Nǐ míng bái le ma？
คุณเข้าใจแล้วหรือยัง?
B: 我明白了。
Wǒ míng bái le.
ฉันเข้าใจแล้ว
A: 你懂了吗？
Nǐ dǒng le ma？
คุณเข้าใจแล้วหรือยัง?
B: 我懂了。
Wǒ dǒng le.
ฉันเข้าใจแล้ว
ตัวอย่างที่ 2
哪里不明白就去问老师吧。
Nǎ lǐ bù míng bái jiù qù wèn lǎo shī ba.
ตรงไหนไม่เข้าใจก็ไปถามคุณครูสิ
哪里不懂就去问老师吧。
Nǎ lǐ bù dǒng jiù qù wèn lǎo shī ba.
ตรงไหนไม่เข้าใจก็ไปถามคุณครูสิ
แม้ว่า ทั้ง 2 คำจะมีความหมายใกล้เคียงกันและใช้แทนกันได้ แต่ก็มีความแตกต่างที่แยกแยะได้ดังนี้
» 明白 เป็นการเข้าใจในลักษณะที่ “กระจ่าง” “แจ่มแจ้ง” “ชัดเจน” หรือ “ชัดแจ้ง”
ตัวอย่าง
大家都明白了，不用多解释！
Dà jiā dōu míng bái le，bú yòng duō jiě shì！
ทุกคนต่างกระจ่างแล้ว ไม่ต้องอธิบายมากหรอก!
这个案子调查明白了吗？
Zhè gè àn zǐ diào chá míng bái le ma?
คดีนี้สืบสวนจนกระจ่างแล้วหรือยัง?
总理明白地宣布：决不姑息贪污。
Zǒng lǐ míng bái de xuān bù：jué bù gū xī tān wū.
นายกรัฐมนตรีประกาศอย่างชัดเจนว่า “จะไม่ละเลยต่อการฉ้อราษฎร์บังหลวงเด็ดขาด”
» 懂 เป็นการเข้าใจในลักษณะที่ “รู้หรือเข้าใจในวิชาความรู้” “รู้เหตุรู้ผล” “รู้ผิดชอบตามวัย” และ “ชำนาญในสาขาอาชีพหรือด้านใดด้านหนึ่ง”
- รู้หรือเข้าใจในวิชาความรู้
ตัวอย่าง
化学知识很难学得懂。
Huà xué zhī shí hěn nán xué de dǒng.
ความรู้ด้านวิชาเคมีเรียนเข้าใจได้ยากมาก
他不仅懂英文，而且懂法文。
Tā bù jǐn dǒng Yīng wén，ér qiě dǒng Fǎ wén.
เขาไม่เพียงรู้ภาษาอังกฤษ ยังรู้ภาษาฝรั่งเศสด้วย
- รู้เหตุรู้ผล รู้ผิดชอบตามวัย — 懂事 (dǒng shì)
ตัวอย่าง
这个小孩很懂事。
Zhè gè xiǎo hái hěn dǒng shì.
เด็กคนนี้รู้เดียงสาจริงๆ
你这把年纪了，怎么还不懂事呢！
Nǐ zhè bǎ nián jì le, zěn me hái bù dǒng shì ne!
คุณอายุปูนนี้แล้ว ทำไมยังไม่รู้ประสีประสาอีกล่ะ!
- เชี่ยวชาญ ชำนาญในสาขาอาชีพหรือด้านใดด้านหนึ่ง — 懂行 (dǒng háng)
ตัวอย่าง
说起收藏古玩，数他最懂行。
Shuō qǐ shōu cáng gǔ wán，shǔ tā zuì dǒng háng.
พูดถึงการสะสมวัตถุโบราณ นับได้ว่าเขาเชี่ยวชาญที่สุด
A: 玩股票你懂行吗？
Wán gǔ piào nǐ dǒng háng ma？
การเล่นหุ้น คุณเชี่ยวชาญหรือเปล่า?
B: 当然懂行啦。我赚了不少钱呢！
Dāng rán dǒng háng la. Wǒ zhuàn le bù shǎo qián ne！
แน่นอน เชี่ยวชาญสิ ฉันกำไรเงินทองมาแล้วไม่น้อยเลยล่ะ!
*******************************************************
เกร็ดความรู้
♣ คำว่า 懂事 ซึ่งหมายถึง “รู้เหตุรู้ผล” “รู้ผิดชอบตามวัย” “รู้เดียงสา” หรือ “รู้ประสีประสา” นั้น มีความหมายเหมือนคำว่า
懂事理 (dǒng shì lǐ), 明事理 (míng shì lǐ) หรือ 明白事理 (míng bái shì lǐ)
ตัวอย่าง
他是个懂事的人。 Tā shì gè dǒng shì de rén.
他是个懂事理的人。 Tā shì gè dǒng shì lǐ de rén.
他是个明事理的人。 Tā shì gè míng shì lǐ de rén.
他是个明白事理的人。 Tā shì gè míng bái shì lǐ de rén.
คำแปล ：เขาเป็นคนที่รู้เหตุรู้ผล
หมายเหตุ: คำว่า 懂事 มักใช้ในกรณีที่ผู้ใหญ่ชื่นชมเด็ก แต่ถ้ากล่าวชื่นชมบุคคลที่เป็นผู้ใหญ่ นิยมใช้คำว่า 懂事理, 明事理 หรือ
明白事理 เน้นในความหมายว่า “รู้เหตุรู้ผล”
♣ คำว่า 明白人 (míng bái rén) สามารถใช้ในความหมายทั้งในด้านบวกและด้านลบ
- ด้านบวก หมายถึง คนที่รู้เหตุรู้ผลและรู้ว่าควรทำอย่างไร (เหมือนกับคำว่า 懂事理, 明事理 หรือ 明白事理)
ตัวอย่าง
他是个明白人，一定会明白你的苦衷的。
Tā shì gè míng bái rén，yī dìng huì míng bái nǐ de kǔ zhōng de.
เขาเป็นคนที่รู้เหตุรู้ผล จะต้องเข้าใจความลำบากใจของคุณอย่างแน่นอน
- ด้านลบ หมายถึง คนที่เข้าใจดี (บอกนัยว่า เป็นคนที่รู้ว่าอะไรเป็นอะไร รู้ที่มาที่ไป รู้ทางหนีทีไล่ หรือรู้เส้นสนกลใน จึงรู้แก่ใจหรือเข้าใจดีว่าต้องทำอย่างไรต่อ ทั้งที่เป็นการกระทำที่ผิดกฎระเบียบ ผิดกฎหมาย หรือผิดหลักศีลธรรม)
ตัวอย่าง
这钱你收下，放了这孩子。我们都是明白人嘛。
Zhè qián nǐ shōu xià，fàng le zhè hái zǐ. Wǒ men dōu shì míng bái rén ma.
เงินนี้คุณรับไว้ ปล่อยเด็กคนนี้ไป พวกเราต่างเป็นคนที่เข้าใจอะไรเป็นอะไรอยู่แล้วนี่
张经理是个明白人，他怎么会惩罚董事长的儿子
Zhāng jīng lǐ shì gè míng bái rén，tā zěn me huì chéng fá dǒng shì zhǎng de ér zǐ.
ผู้จัดการจางเป็นคนที่เข้าใจอะไรเป็นอะไร เขาจะลงโทษลูกของท่านประธานได้อย่างไร
เรียบเรียงโดย ทีมงานอาศรมสยาม-จีนวิทยา
