—–ปัจจุบันมีนักเรียน นักศึกษาเรียนภาษาจีนมากขึ้น ยิ่งเรียน คำศัพท์ยิ่งเยอะและยากขึ้น และเมื่อสังเกตจะพบว่า คำศัพท์ภาษาจีนบางคำที่เราใช้บ่อยๆ กลับสร้างความสับสน มึนงงให้เราเป็นอย่างมาก

—–ดังนั้นทางอาศรมสยาม-จีนวิทยา จึงขอนำเสนอภาษาจีนที่คนใช้ยังใช้สับสนอยู่ โดยเป็นคำศัพท์ที่นักเรียน นักศึกษา จนถึงประชาชนทั่วไปพบเจอในชีวิตประจำวันกันทั้งนั้น 

เรามาต่อกันใน Ep.24 กันดีกว่าค่ะ

 

讲话 (jiǎng huà) กับ 说话 (shuō huà)

คำว่า 讲话 กับ 说话 มีความหมายแบบกว้างๆ ว่า พูดหรือเปล่งเสียงออกมาเป็นถ้อยคำ

ตัวอย่างที่ 1
小孩子讲话应该有礼貌。
Xiǎo hái zǐ jiǎng huà yīng gāi yǒu lǐ mào.

小孩子说话应该有礼貌。
Xiǎo hái zǐ shuō huà yīng gāi yǒu lǐ mào.
คำแปล: เด็กๆ พูดจาควรมีมารยาท

 

ตัวอย่างที่ 2
你不知道原委,别乱讲话
Nǐ bù zhī dào yuán wěi,bié luàn jiǎng huà

你不知道原委,别乱说话
Nǐ bù zhī dào yuán wěi,bié luàn shuō huà
คำแปล: คุณไม่รู้ต้นสายปลายเหตุ อย่าพูดจาพล่อยๆ!

คำว่า 讲话 กับ 说话 นอกจากหมายถึง “พูดหรือกล่าว” ที่ใช้แทนกันได้แล้ว ทั้ง 2 คำยังมีความหมายอื่นๆ ทั้งที่ใช้แทนกันได้และแทนกันไม่ได้ ดังนี้

1.กรณีที่ใช้แทนกันได้

»» หมายถึง ความสามารถในการพูดตามสมรรถภาพทางกายที่เป็นไปโดยธรรมชาติ

ตัวอย่างที่ 1
他天生耳聋,所以从小就不会讲话
Tā tiān shēng ěr lóng,suǒ yǐ cóng xiǎo jiù bú huì jiǎng huà.

他天生耳聋,所以从小就不会说话
Tā tiān shēng ěr lóng,suǒ yǐ cóng xiǎo jiù bú huì shuō huà.
คำแปล: เขาหูหนวกแต่กำเนิด จึงไม่สามารถพูดได้ตั้งแต่เด็ก

»» หมายถึง ความสามารถหรือวาทศิลป์ในการสื่อสาร

ตัวอย่างที่ 2
他性子直,不太会讲话,一讲话就得罪人。
Tā xìng zǐ zhí,bú tài huì jiǎng huà,yī jiǎng huà jiù dé zuì rén.

他性子直,不太会说话,一说话就得罪人。
Tā xìng zǐ zhí,bú tài huì shuō huà,yī shuō huà jiù dé zuì rén.
คำแปล: เขามีอุปนิสัยเถรตรง พูดจาไม่ค่อยเป็น พอพูดทีไร ก็ไม่เข้าหูคนฟังทุกที

»» หมายถึง ความสามารถด้านภาษา

ตัวอย่างที่ 3
马丽不仅会中国,她还能英语。
Mǎ Lì bù jǐn huì jiǎng zhōng guó huà,tā hái néng jiǎng yīng yǔ.

马丽不仅会中国,她还能英语。
Mǎ Lì bù jǐn huì shuō zhōng guó huà,tā hái néng shuō yīng yǔ.
คำแปล: มาลีไม่เพียงพูดภาษาจีนเป็น เธอยังสามารถพูดภาษาอังกฤษได้ด้วย

 

»»  หมายถึง ลักษณะนิสัยที่อะลุ่มอล่วย ผ่อนปรน หรือไม่เคร่งครัดต่อกฎระเบียบตามทัศนะของผู้พูด

ตัวอย่างที่ 4
这位教授好讲话,作业来不及做可以补交。
Zhè wèi jiào shòu hǎo jiǎng huà,zuò yè lái bù jí zuò kě yǐ bǔ jiāo.

这位教授好说话,作业来不及做可以补交。
Zhè wèi jiào shòu hǎo shuō huà,zuò yè lái bù jí zuò kě yǐ bǔ jiāo.
คำแปล: ศาสตราจารย์ท่านนี้เป็นคนคุยง่าย การบ้านทำไม่ทันส่งทีหลังได้

»» หมายถึง ตำหนิติเตียน หรือว่ากล่าวจากผู้อื่น

ตัวอย่างที่ 5
分内的工作要做好,不要让上司来讲话
Fèn nèi de gōng zuò yào zuò hǎo,bú yào ràng shàng sī lái jiǎng huà.

分内的工作要做好,不要让上司来说话
Fèn nèi de gōng zuò yào zuò hǎo,bú yào ràng shàng sī lái shuō huà.
คำแปล: งานในหน้าที่รับผิดชอบต้องทำให้ดี อย่าให้ผู้บังคับบัญชามาว่าได้


** สรุป คำว่า 讲话 กับ 说话 มีความหมายได้หลายแง่มุม ซึ่งทั้ง 2 คำใช้แทนกันได้ดังคำอธิบายข้างต้น ส่วนจะเลือกใช้คำใดนั้นขึ้นอยู่กับความเคยชินของแต่ละท้องถิ่น

***************

2. กรณีที่ใช้แทนกันไม่ได้ ( เมื่ออยู่ในบริบทที่เป็นความหมายเฉพาะทาง )

说话 หมายถึง ศิลปะอย่างหนึ่งในการเล่าเรื่อง เล่านิทาน หรือแสดงมุขปาฐะ ซึ่งมีความหมายเหมือนคำว่า 说书 (shuō shū)

ตัวอย่าง
说话是一门民间艺术。
Shuō huà shì yī mén mín jiān yì shù.
การแสดงมุขปาฐะเป็นศิลปะพื้นบ้านแขนงหนึ่ง

说话是一门讲故事的民间艺术。
Shuō huà shì yī mén jiǎng gù shì de mín jiān yì shù.
การแสดงมุขปาฐะเป็นศิลปะพื้นบ้านแขนงหนึ่งที่เกี่ยวกับการเล่าเรื่อง

说话是唐宋时代一门讲故事的民间艺术。
Shuō huà shì táng sòng shí dài yī mén jiǎng gù shì de mín jiān yì shù.
การแสดงมุขปาฐะเป็นศิลปะพื้นบ้านแขนงหนึ่งในสมัยราชวงศถังและซ่งที่เกี่ยวกับการเล่าเรื่อง

 

讲话 หมายถึง กล่าวสุนทรพจน์ หรือกล่าวปราศรัย ซึ่งมีความหมายเหมือนคำว่า 演讲 (yǎn jiǎng)

ตัวอย่าง
今天总统要发表讲话
Jīn tiān zǒng tǒng yào fā biǎo jiǎng huà.
วันนี้ท่านประธานาธิบดีจะกล่าวสุนทรพจน์ 

党员们正在认真聆听党魁讲话
Dǎng yuán men zhèng zài rèn zhēn líng tīng dǎng kuí jiǎng huà.
บรรดาสมาชิกพรรคกำลังตั้งใจฟังหัวหน้าพรรคกล่าวปราศรัย

 今天总统在台上讲话讲了三个小时。
Jīn tiān zǒng tǒng shàng tái jiǎng huà jiǎng le sān gè xiǎo shí.
วันนี้ท่านประธานาธิบดีขึ้นเวทีกล่าวสุนทรพจน์ถึง 3 ชั่วโมง

********************************************

เกร็ดน่ารู้

♣  นามวลี 说话的功夫 หมายถึง ช่วงเวลาแค่ปริปาก ชั่วพริบตา

ตัวอย่าง
只是说话的功夫,他就不见了。
Zhǐ shì shuō huà de gōng fū,tā jiù bú jiàn le.
เพียงชั่วพริบตา เขาก็หายไปเลย

你等一下,他说话的功夫就回来了。
Nǐ děng yí xià,tā shuō huà de gōng fū jiù huí lái le.
คุณรอสักครู่ ประเดี๋ยวเขาก็กลับมาแล้ว

 

♣  กริยาวลี 说说话 หมายถึง พูดคุยเพื่อแก้เหงา หรือฆ่าเวลา

ตัวอย่าง
老人寂寞时就跟小狗说说话
Lǎo rén jì mò shí jiù gēn xiǎo gǒu shuō shuō huà.
เวลาที่ผู้เฒ่าผู้แก่รู้สึกเหงาหงอยก็จะพูดคุยกับเจ้าหมาน้อย

我出去一下,你在这儿陪妈妈说说话
Wǒ chū qù yí xià ,nǐ zài zhè ér péi mā mā shuō shuō huà.
ฉันออกไปประเดี๋ยวเดียว คุณอยู่ที่นี่พูดคุยเป็นเพื่อนคุณแม่หน่อย

 

หมายเหตุ :

วลีข้างต้นเป็นกลุ่มคำที่มีความหมายเฉพาะ ส่วนใหญ่เกิดขึ้นจากการใช้ภาษาตามความเคยชินจนกลายเป็นรูปแบบภาษาที่ค่อนข้างตายตัว ยากที่จะอธิบายในเชิงหลักภาษาได้ จึงต้องทำความเข้าใจในความหมายและจดจำเป็นคำๆ ถึงจะนำไปใช้ได้ถูกต้องและเหมาะสม

 

เรียบเรียงโดย ทีมงานอาศรมสยาม-จีนวิทยา