คำจีนใช้สนุก (有趣的词语)
———————– — ————-yī bǎ shǒu
สำนวน——————————一 把 手
แปลทีละคำศัพท์————อันดับหนึ่ง จับ, กุม มือ
แปลรวมศัพท์—————-มืออันดับหนึ่ง
แปลเอาความ—————-ผู้นำ / เบอร์หนึ่ง / ผู้รับผิดชอบหลัก
คำอธิบายเพิ่มเติม : เป็นสำนวนภาษาปาก ใช้เรียกบุคคลสำคัญที่รับผิดชอบงานทั้งหมดของหน่วยงานหรือองค์กร หรืออีกความหมายหนึ่งคือ คนที่มีความสามารถชํานาญการในด้านใดด้านหนึ่ง ใกล้เคียงกับสำนวนไทยว่า ‘เบอร์หนึ่ง’
ตัวอย่างประโยค
- 他在管理城市规划上算是一把手。
Tā zài guǎn lǐ chéng shì guī huà shàng suàn shì yī bǎ shǒu.
เขานับว่าเป็นเบอร์หนึ่งในการบริหารจัดการผังเมือง - 别投票给我，我可当不了一把手。
Bié tóu piào gěi wǒ, wǒ kě dāng bù liǎo yī bǎ shǒu.
อย่าลงคะแนนให้ฉันนะ ฉันคงจะเป็นผู้นำไม่ไหว - 肃贪委员会指明要一把手陈强汇报工作。
Sù tān wěi yuán huì zhǐ míng yào yī bǎ shǒu chén qiáng huì bào gōng zuò.
คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตระบุชื่อเฉินเฉียงซึ่งเป็นผู้รับผิดชอบหลักรายงานการดำเนินงาน
———- — ———– ———–shuō le bú suàn
สำนวน—————————-说 了 不 算
แปลทีละคำศัพท์————–พูด แล้ว ไม่ นับ
แปลรวมศัพท์———-——-พูดแล้วไม่นับ / พูดแล้วไม่จบ
แปลเอาความ—————–ยึดคำพูด…เป็นข้อยุติไม่ได้ / ไม่มีอำนาจ (ตัดสินใจ)
คำอธิบายเพิ่มเติม : เป็นสำนวนภาษาปาก วลีนี้ใช้วางหลังประธานของประโยค บ่งบอกว่าเป็นคนที่ไม่มีอำนาจตัดสินใจ พูดไปก็เปล่าประโยชน์ พูดแล้วยึดเป็นหลักไม่ได้ พูดแล้วคนอื่นไม่เชื่อหรือไม่มีใครทำตาม
ตัวอย่างประโยค
- 卖房的事我说了不算，你得去问我爸爸。
Mài fáng de shì wǒ shuō le bú suàn, nǐ děi qù wèn wǒ bà ba.
เรื่องขายบ้านยึดคำพูดผมเป็นข้อยุติไม่ได้ คุณต้องไปถามคุณพ่อผม
- 美不美自己说了不算，别人说才算。
Měi bù měi zì jǐ shuō le bú suàn, bié rén shuō cái suàn.
สวยหรือไม่สวยเจ้าตัวพูดไปก็เปล่าประโยชน์ คนอื่นพูดจึงจะเชื่อถือได้
- 厨房里的事我太太说了算，我说了不算。
Chú fáng lǐ de shì wǒ tài tai shuō le suàn, wǒ shuō le bú suàn.
เรื่องในครัวภรรยาของผมเป็นใหญ่ ผมไม่มีอำนาจ (ตัดสินใจ)
———- — ———– ———–shuō le suàn
สำนวน—————————-说 了 算
แปลทีละคำศัพท์————–พูด แล้ว นับว่าใช่
แปลรวมศัพท์———-——-พูดแล้วถือว่าใช่ / พูดแล้วจบ
แปลเอาความ—————–ให้ยึดคำพูด…เป็นข้อยุติ / ว่าอย่างไรก็ต้องอย่างนั้น / ให้ยึดคำพูด…เป็นหลัก (เป็นใหญ่)
คำอธิบายเพิ่มเติม : เป็นสำนวนภาษาปาก ใช้วางหลังประธานของประโยค บ่งบอกว่าเป็นคนที่มีอำนาจตัดสินใจสูงสุด พูดแล้วทุกคนพร้อมที่จะเชื่อฟัง หรือพูดไปแล้วทุกคนต้องทำตาม ใกล้เคียงกับภาษาไทยว่า ‘แล้วแต่…จะว่าอย่างไรก็ต้องอย่างนั้น’ ‘ขึ้นอยู่กับ…จะตัดสินใจว่าอย่างไร’ ‘ให้ยึด…เป็นใหญ่’ ฯลฯ
ตัวอย่างประโยค
- 这事不能你一个人说了算。
Zhè shì bù néng nǐ yí gè rén shuō le suàn.
เรื่องนี้ให้ยึดคำพูดของคุณคนเดียวเป็นข้อยุติไม่ได้ - 在古代，国家大事皇帝说了算。
Zài gǔ dài, guó jiā dà shì huáng dì shuō le suàn.
ในสมัยโบราณ เรื่องสำคัญระดับประเทศ กษัตริย์ว่าอย่างไรก็อย่างนั้น - 在公司老板说了算，回到家我说了算。
Zài gong sī lǎo bǎn shuō le suàn, huí dào jiā wǒ shuō le suàn.
อยู่ที่บริษัทยึดคำพูดเจ้านายเป็นหลัก (แต่) กลับถึงบ้านยึดคำพูดฉันเป็นหลัก
———- — ———– ———–zuān niú jiǎo jiān
สำนวน—————————-钻 牛 角 尖
แปลทีละคำศัพท์————–มุด ควาย เขา ปลายแหลม
แปลรวมศัพท์———-——-มุดปลายเขาควาย
แปลเอาความ—————-ดันทุรัง (ในเรื่องที่ไม่เป็นเรื่อง) / เอาเป็นเอาตาย (กับเรื่องเล็กน้อย)
คำอธิบายเพิ่มเติม : เป็นสำนวนภาษาปาก ใช้กล่าวถึงทัศนคติของคนที่ติดกับดักทางความคิด ชอบสนใจ ให้ความสำคัญ หรือจดจ่ออยู่กับประเด็นที่ไม่น่าให้ความสำคัญ สำหรับคนที่แสดงพฤติกรรมเช่นนี้ (钻牛角尖) มักจะถูกมองว่าเป็นคนดื้อรั้นเอาแต่ใจ เอาเป็นเอาตายกับเรื่องเล็กน้อย ไม่รู้จักพลิกแพลง หรือมุ่งสนใจแต่เรื่องที่ไม่เป็นเรื่องจนก่อให้เกิดการถกเถียง หรือทำให้เสียเวลาโดยไร้ประโยชน์
รูปแบบประโยคอื่นๆ ที่พบบ่อย
钻…牛角尖 zuān… niú jiǎo jiān
หมกมุ่นในเรื่อง…
คิดวนเวียนกับประเด็นหรือทางเลือกโดยไม่ยอมก้าวข้าม
เอาเป็นเอาตายกับเรื่อง…
ตัวอย่างประโยค
- 考试时不要钻牛角尖，哪题不会做先忽略过去。
Kǎo shì shí bú yào zuān niú jiǎo jiān, nǎ tí bú huì zuò xiān hū lüè guò qù.
เวลาสอบอย่าดันทุรัง โจทย์ข้อไหนทำไม่ได้ก็ข้ามไปก่อน - 先有鸡还是先有蛋？你钻这种牛角尖有意义吗？
Xiān yǒu jī hái shì xiān yǒu dàn? nǐ zuān zhè zhǒng niú jiǎo jiān yǒu yì yì ma?
มีไก่ก่อนหรือมีไข่ก่อน? คุณเอาเป็นเอาตายในเรื่องแบบนี้มีสาระประโยชน์ไหม? - 姐姐爱钻牛角尖，卖房的事先别告诉她。
Jiě jie ài zuān niú jiǎo jiān, mài fáng de shì xiān bié gào sù tā.
พี่สาวชอบเอาเป็นเอาตายกับเรื่องเล็กน้อย เรื่องขายบ้านอย่าเพิ่งบอกเธอก่อน
สนทนาพาที (常用口语)
亏得…不然… / 好在…要不…
kuī dé…bùrán… / hǎo zài… yào bù …
ดีที่…ไม่อย่างนั้น… / โชคดีที่…มิฉะนั้น…
คำอธิบาย
- เมื่อต้องการแสดงความโชคดีที่รอดพ้นจากเหตุอันตรายได้อย่างหวุดหวิด หรือได้รับความช่วยเหลือโดยไม่ได้คาดหวัง หรือเป็นผลมาจากความบังเอิญ สามารถใช้คำนำหน้าประโยคดังนี้ 亏得…kuī dé… / 好在…hǎo zài… / 幸亏…xìng kuī…/ 幸好…xìng hǎo… / 多亏…duō kuī… เพื่อสื่อความหมายว่า โชคดีที่…
- หากยังต้องการบอกว่า ถ้าไม่อย่างนั้น สถานการณ์จะแย่ลง สามารถใช้คำเชื่อมอนุประโยคดังนี้ …，不然… bù rán… / …，要不… yào bù … / …，否则… fǒu zé… เพื่อสื่อความหมายว่า …，ไม่เช่นนั้น… / …，ไม่อย่างนั้น… /…，มิฉะนั้น…
สถานการณ์เช่นนี้สามารถใช้โครงสร้างประโยคนี้
亏得…,要不… kuī dé…, yào bù…
好在…,不然… hǎo zài…, bù rán…
幸亏…,否则… xìng kuī…, fǒu zé…
幸好…,要不… xìng hǎo…, yào bù…
多亏…,不然… duō kuī…, bù rán…
- รูปแบบประโยคนี้สื่อความหมายใกล้เคียงกับภาษาไทยว่า “ดีที่…ไม่อย่างนั้น…” “โชคดีที่… มิฉะนั้น…” มักใช้กล่าวแสดงความรู้สึกโชคช่วยหรือสำนึกในบุญคุณต่อบุคคลหรือเหตุปัจจัยที่ช่วยให้เกิดผลดี
ตัวอย่างประโยค
- 亏得你提醒我，要不我都忘了。
Kuī dé nǐ tí xǐng wǒ, yào bù wǒ dōu wàng le.
ดีที่คุณเตือนฉัน ไม่เช่นนั้นฉันคงลืมไปแล้ว
- 好在你帮忙，不然我今天肯定干不完。
Hǎo zài nǐ bāng máng，bù rán wǒ jīn tiān kěn dìng gàn bù wán.
ดีที่คุณช่วย ไม่อย่างนั้นวันนี้ฉันคงทำงานไม่เสร็จแน่ๆ
- 幸亏我带了外套，否则会被冷死。
Xìng kuī wǒ dài le wài tào, fǒu zé huì bèi lěng sǐ.
โชคดีที่ฉันพกเสื้อโค้ทมา มิฉะนั้นคงหนาวตายแน่
- 幸好电车准时，要不早会肯定迟到。
Xìng hǎo diàn chē zhǔn shí, yào bù zǎo huì kěn dìng chí dào.
โชคดีที่รถไฟฟ้าตรงเวลา ไม่เช่นนั้นประชุมเช้าต้องไปสายแน่
- 多亏遇见你，不然真不知道该怎么办。
Duō kuī yù jiàn nǐ, bù rán zhēn bù zhī dào gāi zěn me bàn.
(ขอบคุณ) ดีที่ได้พบคุณ ไม่อย่างนั้นไม่รู้ว่าควรจะทำอย่างไรจริงๆ
เกร็ดความรู้ :
ด้วยเหตุที่มีความหมายคาบเกี่ยวกัน คำศัพท์ดังกล่าวจึงใช้สลับหรือแทนกันได้ มีเพียง 多亏 กับ 幸亏 ใช้กับกลุ่มเป้าหมายและแสดงอารมณ์ความรู้สึกต่างกัน
- 多亏 duō kuī เน้นแสดงอารมณ์ความรู้สึกขอบคุณอีกฝ่ายที่ให้ความช่วยเหลือแก่ตน
- 幸亏 xìng kuī เน้นแสดงความรู้สึกฟลุกหรือโชคช่วยที่สามารถหลีกเลี่ยงผลอันเลวร้ายที่จะตามมา
ตัวอย่างบทสนทนา
(ผู้จัดการกำลังคุยกับเหล่าพนักงาน…)
A： 这次展销会举办成功, 多亏你们筹备齐全！
Zhè cì zhǎn xiāo huì jǔ bàn chéng gōng, Duō kuī nǐ men chóu bèi qí quán!
งานนิทรรศการครั้งนี้จัดได้ประสบความสำเร็จ ขอบคุณที่พวกคุณเตรียมพร้อมอย่างเต็มที่ครับ!
B： 雨季问题很多。多亏大家群力合作，不然难以成功。
Yǔ jì wèn tí hěn duō. Duō kuī dà jiā qún lì hé zuò，bù rán nán yǐ chéng gōng.
ฤดูฝนปัญหามากมาย ดีที่ทุกคนร่วมแรงร่วมใจกัน ไม่อย่างนั้นยากที่จะสำเร็จลุล่วงไปได้
C： 幸亏没有发生台风，否则就前功尽弃了！
Xìng kuī méi yǒu fā shēng tái fēng, fǒu zé jiù qián gōng jìn qì le!
โชคดีที่ไม่มีพายุไต้ฝุ่น มิฉะนั้นความพยายามทั้งหมดคงต้องสูญเปล่า!
