（2023年4月刊）
คำจีนใช้สนุก
bēi hēi guō
สำนวน 背 黑 锅
แปลทีละคำศัพท์ แบก สีดำ หม้อ, กระทะ
แบกหม้อดำ / แบกกระทะดำ
แปลเอาความ รับผิดแทน
คำอธิบายเพิ่มเติม เป็นสำนวนภาษาปาก เปรียบเทียบการตกเป็นแพะรับบาป หรือจำยอมรับความผิดแทนคนอื่นทั้งที่ตัวเองไม่ได้ทำ
ตัวอย่าง
- 你真傻！何苦替她背黑锅呢？
Nǐ zhēn shǎ! Hé kǔ tì tā bēi hēi guō ne?
คุณนี่ช่างโง่จริงๆ! ทำไมต้องลำบากไปรับผิดแทนเธอด้วยนะ?
- 团队的工作一出错，总是我来背黑锅。
Tuán duì de gōng zuò yì chū cuò, zǒng shì wǒ lái bēi hēi guō.
งานของทีมงานเกิดความผิดพลาดขึ้น ก็ต้องเป็นฉันมารับผิดแทนตลอด
- 大家都摆脱了罪责，丢下我独自背黑锅！
Dà jiā dōu bǎi tuō le zuì zé, diū xià wǒ dú zì bēi hēi guō!
ทุกคนต่างพ้นความผิดไป แล้วทิ้งให้ฉันรับผิดแทนอยู่คนเดียว!
bēi guō xiá
สำนวน 背 锅 侠
แปลทีละคำศัพท์ แบก หม้อ / กระทะ จอมยุทธ์
จอมยุทธ์แบกหม้อ / จอมยุทธ์แบกกระทะ
แปลเอาความ ผู้ (ยอม) รับเคราะห์ / จอมยุทธ์ผู้รับเคราะห์แทน / แพะรับบาป
คำอธิบายเพิ่มเติม เป็นคำศัพท์สมัยใหม่ นิยามถึงคนที่ไม่ได้กระทำผิด แต่กลับต้องเป็นผู้รับเคราะห์กรรมแทนคนอื่นที่กระทำผิดไว้ มีความหมายใกล้เคียงกับสำนวนจีนว่า 替罪羊 (tì zuì yáng แพะรับบาป) แต่ในบางกรณี 背锅侠 ยังจะสื่อถึงอารมณ์เสียดสีและแดกดัน เนื่องจากผู้รับเคราะห์ในที่นี้อาจจะยินยอมรับผิดแทนเอง
ตัวอย่าง
- 你可别逞能去当背锅侠呀。
Nǐ kě bié chěng néng qù dāng bēi guō xiá ya.
คุณอย่าอวดเก่งไปสวมบทบาทผู้รับเคราะห์แทนล่ะ
- 没人在意我为什么当背锅侠。
Méi rén zài yì wǒ wèi shén me dāng bēi guō xiá.
ไม่มีใครสนใจว่าทำไมฉันถึงตกเป็นแพะรับบาป
- 张部长管理失误，却找背锅侠来承担责任。
Zhāng bù zhǎng guǎn lǐ shī wù, què zhǎo bēi guō xiá lái chéng dān zé rèn.
รัฐมนตรีจางบริหารผิดพลาด แต่กลับหาผู้รับเคราะห์มารับผิดชอบแทน
shuǎi guō shuǎi hēi guō
สำนวน 甩 锅 หรือ 甩 黑 锅
แปลทีละคำศัพท์ โยน, แกว่ง หม้อ, กระทะ โยน, แกว่ง สีดำ หม้อ, กระทะ
โยนหม้อออกไป / โยนหม้อดำให้พ้น
แปลเอาความ โยนความผิด / โบ้ยความผิด
คำอธิบายเพิ่มเติม เป็นคำฮิตในโลกอินเทอร์เน็ต ใช้สื่อถึงพฤติกรรมปัดความรับผิดชอบด้วยการหาคนอื่นมารับเคราะห์แทน 甩 มีความหมายเดิมว่า โยน หรือ แกว่ง ส่วน 锅 มีความหมายเดิมว่า หม้อ หรือ กระทะ จึงสันนิษฐานว่า 锅 guō ออกเสียงใกล้เคียงกับ 过 guò ที่ตัดมาจากคำว่า 过错 guò cuò หมายถึง ความผิด สำนวนนี้แผลงมาจากสำนวนชาวบ้าน 背黑锅 bēi hēi guō มีคนแปลคำนี้ในนิยายกำลังภายในจีนว่า ‘แบกหม้อก้นดำ’ ด้วยเหตุในสมัยก่อน หม้อที่นำไปต้มบนเตาฟืนจะมีเขม่าติดอยู่บริเวณรอบก้นหมอ เมื่อผู้ใดนำหม้อมาแบก เขม่าสีดำจะเปรอะเปื้อนใบหน้า จึงเปรียบเหมือนกับคนที่แบกรับความผิดแทนผู้อื่น
ตัวอย่าง
- 桥塌事故发生后，官员们争相甩锅。
Qiáo tā shì gù fā shēng hòu, guān yuán men zhēng xiāng shuǎi guō.
หลังเกิดอุบัติเหตุสะพานถล่ม พวกข้าราชการก็แข่งกันโบ้ยความผิด
- 甩黑锅的人最终逃不脱承担责任。
Shuǎi hēi guō de rén zuì zhōng táo bù tuō chéng dān zé rèn.
คนที่โยนความผิดสุดท้ายก็หนีไม่พ้นต้องรับผิดชอบ
- 工作不认真，甩锅最在行，我们不投票选他。
Gōng zuò bú rèn zhēn, shuǎi guō zuì zài háng, wǒ men bù tóu piào xuǎn tā.
ทำงานไม่เอาจริงเอาจัง (เรื่อง) โยนความผิดถนัดที่สุด เราจะไม่ลงคะแนนเลือกเขาหรอก
ศัพท์และสำนวนน่ารู้
实用惯用语
แพะรับบาป
替罪羊
tì zuì yáng
- แพะรับบาป หมายถึง คนที่ไม่ได้กระทำผิดแต่กลับต้องเป็นผู้รับเคราะห์กรรมแทนคนอื่นที่
กระทำผิด คล้ายกับภาษาจีนว่า 替罪羊 tì zuì yang แปลว่า แพะที่รับผิดแทนคนอื่น โดยมาจากภาษาอังกฤษคำว่า Scape goat ซึ่งแฝงความหมายไปในเชิงเห็นอกเห็นใจ
ตัวอย่าง
- 贫困人口成了这次经济危机的替罪羊。
Pín kùn rén kǒu chéng le zhè cì jīng jì wēi jī de tì zuì yáng.
ประชากรผู้ยากจนกลายเป็นแพะรับบาปของวิกฤตเศรษฐกิจครั้งนี้
- 张部长管理失误，却找替罪羊来承担责任。
Zhāng bù zhǎng guǎn lǐ shī wù, què zhǎo tì zuì yáng lái chéng dān zé rèn.
รัฐมนตรีจางบริหารผิดพลาด แต่กลับหาแพะรับบาปมารับผิดชอบ
- 他愿意为上级充当替罪羊，上级自然照顾他啦。
Tā yuàn yì wèi shàng jí chōng dāng tì zuì yáng, shàng jí zì rán zhào gù tā
เขายินดีเป็นแพะรับบาปแทนผู้บังคับบัญชา (เบื้องบน) ผู้บังคับบัญชาย่อมต้องดูแลเขาเป็นเรื่องธรรมดาแหละ
เกร็ดความรู้ คำว่า 替罪羊 (แพะรับบาป) และ 背锅侠 (ผู้รับเคราะห์) มีความหมายที่ใกล้เคียงกัน จึงสามารถนำมาใช้แทนกันได้ ดังประโยคตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง
- 因为不敢追查失窃原因，只好抓门卫当替罪羊。
Yīn wèi bù gǎn zhuī chá shī qiè yuán yīn, zhǐ hǎo zhuā mén wèi dāng tì zuì yáng. - 因为不敢追查失窃原因，只好抓门卫当背锅侠。
Yīn wèi bù gǎn zhuī chá shī qiè yuán yīn, zhǐ hǎo zhuā mén wèi dāng bēi guō xiá.
เพราะว่าไม่กล้าสืบหาต้นเหตุการถูกโจรกรรม (จึง) ได้แต่จับยามเฝ้าประตูเป็นแพะรับบาป
ทว่า คำว่า 替罪羊 (แพะรับบาป) และ 背锅侠 (ผู้รับเคราะห์) ก็มีการใช้ที่แตกต่างกัน ซึ่ง背锅侠 จะสื่อถึงอารมณ์เสียดสี และแดกดันผู้รับเคราะห์บางกลุ่มที่ยินยอมรับผิดแทนผู้มีอำนาจเพื่อแลกกับเงื่อนไขหรือผลประโยชน์บางอย่าง รวมถึงมีความเป็นภาษาพูดมากกว่า 替罪羊 จึงไม่เหมาะที่จะนำมาใช้ในงานเขียนที่มีความเป็นทางการ
ตัวอย่าง
- 我再喜欢逞能，也不会替他去当背锅侠呀。
Wǒ zài xǐ huān chěng néng, yě bú huì tì tāqù dāng bèi guō xiá
ต่อให้ผมชอบอวดเก่งแค่ไหน แต่ก็จะไม่ไปเป็นจอมยุทธ์ผู้รับเคราะห์ (แพะรับบาป) ให้เขาหรอกนะ
สนทนาพาที
…就是说…
…jiù shì shuō…
…นั่นหมายถึงว่า… / …ก็แสดงว่า… / …ก็เท่ากับว่า…
คำอธิบาย
โครงสร้างประโยค “…就是说…” ใช้ในกรณีที่ผู้พูดต้องการขยายความ หรือให้ความชัดเจนแก่เรื่องที่กำลังสนทนา เช่น 1.ผมบอกว่าไม่ได้ นั่นหมายถึงว่าใครก็ไปไม่ได้ทั้งนั้น 2.คุณพ่อไม่ได้พูดคัดค้าน ก็แสดงว่าท่านเห็นด้วยแล้ว
“…就是说…” มีความหมายว่า “…นั่นหมายถึงว่า…” “…ก็แสดงว่า…” หรือ “…ก็เท่ากับว่า…”
ตัวอย่างประโยค
1. 我说不允许，就是说谁也不可以走。
Wǒ shuō bù yǔn xǔ，jiù shì shuō shéi yě bù kě yǐ zǒu.
ผมบอกว่าไม่อนุญาต นั่นหมายถึงว่าใครก็ไปไม่ได้ทั้งนั้น
2. 爸爸没说反对，也就是说他同意了。
Bà ba méi shuō fǎn duì，yě jiù shì shuō tā tóng yì le.
คุณพ่อไม่ได้พูดคัดค้าน ก็แสดงว่าท่านเห็นด้วยแล้ว
3. 导师让你重新修改，就是说你的论文还有不足。
Dǎo shī ràng nǐ chóng xīn xiū gǎi，jiù shì shuō nǐ de lùn wén hái yǒu bù zú.
อาจารย์ที่ปรึกษาให้คุณแก้ไขใหม่ นั่นหมายถึงว่าวิทยานิพนธ์ของคุณยังมีความไม่สมบูรณ์อยู่
ตัวอย่างบทสนทนา
(A เล่าเรื่องที่เจ้านายเรียกไปคุยให้ B ฟัง)
A： 今天老板找我谈话了。
Jīn tiān lǎo bǎn zhǎo wǒ tán huà le.
วันนี้เจ้านายเรียกฉันไปคุยด้วย
B: 都谈了些什么？
Dōu tán le xiē shén me？
คุยอะไรกันบ้างล่ะ?
A： 他叫我写辞职信。
Tā jiào wǒ xiě cí zhí xìn.
เขาบอกให้ฉันเขียนจดหมายลาออก
B: 什么？就是说你要被炒鱿鱼了！
Shén me？Jiù shì shuō nǐ yào bèi chǎo yóu yú le!
อะไรนะ? ก็เท่ากับว่าคุณจะถูกไล่ออกน่ะสิ!
เกร็ดความรู้ : 炒鱿鱼 chǎo yóu yú แปลตรงตามอักษรจีนว่า ผัดปลาหมึก ในที่นี้ใช้เป็นสแลง สื่อความหมายว่า ไล่ออก มักใช้คู่กับ 被 bèi หมายถึง ถูก หรือ โดน ตามรูปแบบวลี 被炒鱿鱼 bèi chǎo yóu yú หมายถึง ถูกไล่ออกจากงาน หรือ โดนไล่ออกจากงาน แผลงมาจากสำนวนอีกคำซึ่งสื่อความหมายเหมือนกันว่า 卷铺盖 juǎn pū gài แปลว่า ม้วนเสื่อ หรือประโยคเต็มว่า 卷铺盖走人 Juǎn pū gài zǒu rén แปลว่า ม้วนเสื่อแล้วไปจากที่นี่
