“ชามตราไก่” อุปกรณ์เครื่องใช้ในครัวที่ชาวไทยคุ้นตากันดี ไม่เพียงเป็นเครื่องกระเบื้องเคลือบดินเผาที่เพิ่มความอิ่มเอมในการรับประทานอาหาร หรือสิ่งของประกอบฉากภาพยนตร์ หากแต่ยังเป็นอีกหนึ่งสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมจีนซึ่งบอกเล่าเรื่องราว ความคิด และความเปลี่ยนแปลงทางสังคมของชาวจีนหลายยุคหลายสมัย
“故劍情深” (gù jiàn qíng shēn) เป็นสำนวนจีนซึ่งใช้กันมาแต่โบราณ หากแปลตามตัวอักษร สำนวนนี้ย่อมมีความหมายว่า “กระบี่เล่มเก่าเก็บรักสลักใจ” ทว่าแท้จริงแล้ว คำว่า 故劍 (gù jiàn กระบี่เล่มเก่า) ในที่นี้มีความหมายโดยนัยว่า “ภรรยาคนแรกผู้เป็นที่รักยิ่ง”
เมื่อเอ่ยถึง ศิลปะการตัดกระดาษ (剪紙藝術) ภาพที่ผู้คนมักนึกถึงคือลายฉลุบนกระดาษสีแดงอันประณีต บรรจง และคงเอกลักษณ์แบบตะวันออก เป็นศิลปะพื้นบ้านซึ่งผ่านการสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น และยังเป็นดั่งกระจกที่สะท้อนวิถีชีวิต วัฒนธรรม และจิตวิญญาณของประชาชนจีนในแต่ละยุคสมัย
ในหน้าประวัติศาสตร์จีนอันแสนยาวนาน มีการเปลี่ยนแปลงราชวงศ์ รวมถึงชนชั้นปกครองหลายต่อหลายครั้ง จนเกิดสำนวน “改朝换代” (gǎi cháo huàn dài) ซึ่งหมายถึงการเปลี่ยนจากราชวงศ์เก่าสู่ราชวงศ์ใหม่ เมื่อเปลี่ยนราชวงศ์ ก็เท่ากับเปลี่ยนตระกูลผู้ปกครอง แล้วมีตระกูลใดบ้างที่เคยได้ครองแผ่นดินจีน?
ที่ประเทศจีน หากผู้คนต้องการพูดกระทบกระเทียบพฤติกรรมการทำงานแบบเกี่ยงกัน ต่างฝ่ายต่างไม่ยอมทำเพราะเกรงว่าจะเสียเปรียบ จนขาดความปรองดองกัน มักอ้างภาษิตชาวบ้าน “หลวงจีนหนึ่งรูปตักน้ำมาดื่ม หลวงจีนสองรูปหาบน้ำมาดื่ม หลวงจีนสามรูปไม่มีน้ำจะดื่ม” (一個和尚挑水喝，兩個和尚抬水喝，三個和尚沒水喝。)
ในช่วงเปลี่ยนผ่านจากราชวงศ์ถัง (唐 ค.ศ. 618–907) สู่การสถาปนาราชวงศ์อู่โจว (武周 ค.ศ. 690–705) พระจักรพรรดินีนาถบูเช็กเทียน (武则天 อู่เจ๋อเทียน ค.ศ. 624–705) ได้ทรงประดิษฐ์และปรับปรุงอักษรจีนราว 18 ตัวอักษร อักษรเหล่านี้มีทั้งสร้างสรรค์ขึ้นใหม่และดัดแปลงจากตัวอักษรโบราณ โดยมีชื่อเรียกว่า “อักษรเจ๋อเทียน” (则天文字)
เมื่อกล่าวถึง “จอมยุทธ์” คอนิยายกำลังภายในหลายท่านคงทึกทักว่ามีแต่ในโลกแห่งจินตนาการ ทว่าในโลกแห่งความเป็นจริงนั้น ก็ปรากฏยอดนักสู้ผู้มีฝีมือลือเลื่องไปทั่วแผ่นดินจีนเช่นกัน และชื่อเสียงเรียงนามของ “หวงเฟยหง” (黃飛鴻 ค.ศ. 1847 หรือ 1856–1925) ย่อมจะอยู่ในความคิดคำนึงของผู้คนเป็นอันดับต้นๆ อย่างแน่นอน
ย่างเข้าเทศกาลเช็งเม้งทีไร ก็ได้เวลาที่ลูกหลานชาวไทยเชื้อสายจีนต้องจัดเตรียมของเซ่นไหว้บรรพชนหรือเดินทางไปเยี่ยมสุสานบรรพชนตามสถานที่ต่างๆ เพราะเช็งเม้งถือเป็นเทศกาลสำคัญซึ่งสมาชิกในครอบครัวจะได้พบกันพร้อมหน้าเพื่อประกอบพิธีกรรมรำลึกถึงบรรพบุรุษผู้ล่วงลับ
“…ข้าพระพุทธเจ้าเปนที่เปี่ยโป๋ซี่หนึ่ง ว่าราชการบู๊อิ้ เมืองพาเกี้ยน ชื่อเยียดเซียดแซ่เตง ขอแจ้งความมายังพระยาโชฎึกราชเสรฐี หลวงพิสารผลภานิช ข้าพเจ้าได้รับคำสั่งหลีฮองเจียงเสนาบดี ด้วยเมืองซัวไซฝนแล้งมาสองปีแล้ว ราษฎรต้องทุพภิกขไภยถึง ๗๐ หัวเมืองเสศ...
หากคุณเคยไปท่องเที่ยวประเทศจีน คงต้องเคยผ่านตาขนมชนิดหนึ่งซึ่งทำจากผลไม้หลากชนิด เช่น ซานจา พุทรา สตรอว์เบอร์รี หรือองุ่น เคลือบน้ำตาล เสียบไม้ขายตามท้องถนนอย่างแน่นอน แม้แต่ประเทศไทยในปัจจุบัน ก็มีขนมหวานดังกล่าวขายด้วย ขนมชนิดนี้มีชื่อว่า “ปิงถังหูหลู” (冰糖葫蘆) หรือ “ถังหูหลู” (糖葫蘆)
