ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมจีน

ในช่วงเปลี่ยนผ่านจากราชวงศ์ถัง (唐 ค.ศ. 618–907) สู่การสถาปนาราชวงศ์อู่โจว (武周 ค.ศ. 690–705)    พระจักรพรรดินีนาถบูเช็กเทียน (武则天 อู่เจ๋อเทียน ค.ศ. 624–705) ได้ทรงประดิษฐ์และปรับปรุงอักษรจีนราว 18 ตัวอักษร อักษรเหล่านี้มีทั้งสร้างสรรค์ขึ้นใหม่และดัดแปลงจากตัวอักษรโบราณ โดยมีชื่อเรียกว่า “อักษรเจ๋อเทียน” (则天文字)

เมื่อกล่าวถึง “จอมยุทธ์” คอนิยายกำลังภายในหลายท่านคงทึกทักว่ามีแต่ในโลกแห่งจินตนาการ ทว่าในโลกแห่งความเป็นจริงนั้น ก็ปรากฏยอดนักสู้ผู้มีฝีมือลือเลื่องไปทั่วแผ่นดินจีนเช่นกัน และชื่อเสียงเรียงนามของ “หวงเฟยหง” (黃飛鴻 ค.ศ. 1847 หรือ 1856–1925) ย่อมจะอยู่ในความคิดคำนึงของผู้คนเป็นอันดับต้นๆ อย่างแน่นอน

ย่างเข้าเทศกาลเช็งเม้งทีไร ก็ได้เวลาที่ลูกหลานชาวไทยเชื้อสายจีนต้องจัดเตรียมของเซ่นไหว้บรรพชนหรือเดินทางไปเยี่ยมสุสานบรรพชนตามสถานที่ต่างๆ เพราะเช็งเม้งถือเป็นเทศกาลสำคัญซึ่งสมาชิกในครอบครัวจะได้พบกันพร้อมหน้าเพื่อประกอบพิธีกรรมรำลึกถึงบรรพบุรุษผู้ล่วงลับ

“…ข้าพระพุทธเจ้าเปนที่เปี่ยโป๋ซี่หนึ่ง ว่าราชการบู๊อิ้ เมืองพาเกี้ยน ชื่อเยียดเซียดแซ่เตง ขอแจ้งความมายังพระยาโชฎึกราชเสรฐี หลวงพิสารผลภานิช ข้าพเจ้าได้รับคำสั่งหลีฮองเจียงเสนาบดี ด้วยเมืองซัวไซฝนแล้งมาสองปีแล้ว ราษฎรต้องทุพภิกขไภยถึง ๗๐ หัวเมืองเสศ...

หากคุณเคยไปท่องเที่ยวประเทศจีน คงต้องเคยผ่านตาขนมชนิดหนึ่งซึ่งทำจากผลไม้หลากชนิด เช่น ซานจา พุทรา สตรอว์เบอร์รี หรือองุ่น เคลือบน้ำตาล เสียบไม้ขายตามท้องถนนอย่างแน่นอน แม้แต่ประเทศไทยในปัจจุบัน ก็มีขนมหวานดังกล่าวขายด้วย ขนมชนิดนี้มีชื่อว่า “ปิงถังหูหลู” (冰糖葫蘆) หรือ “ถังหูหลู” (糖葫蘆)

หลิ่มไต่คิม (林大欽 หลินต้าชิน ค.ศ. 1511–1545) มีภูมิลำเนาอยู่ที่ถิ่นแต้จิ๋ว[1] ดินแดนแห่งนี้เพียบพร้อมด้วยวัฒนธรรมอันหลากหลาย ธรรมชาติและประเพณีที่ดีงาม รวมถึงวิถีชีวิตซึ่งสอดแทรกด้วยแนวคิดปรัชญาสามสำนัก (三教) ได้แก่ สำนักหรู (儒家) สำนักเต๋า (道家) และพระพุทธศาสนา (釋家/佛教)

“หนานซาน” (南山) สถานที่ศักดิ์สิทธิ์ของพุทธมามกะ คือเขตภูเขาที่อยู่ใต้สุดของแผ่นดินจีน เล่าขานกันว่าเป็นดินแดนสิริมงคล บ้างก็อ้างคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาที่บันทึกไว้ว่า พระโพธิสัตว์กวนอิม (觀音菩薩) เคยตรัสคำปรารถนา 12 ประการ หนึ่งในนั้นคือ “ประทับ ณ ทะเลใต้” (長居南海願)

ความกตัญญู (孝) ถือเป็นยอดคุณธรรมตามคติลัทธิหรู (儒家) ของขงจื่อ (孔子 551–479 ปีก่อนค.ศ.) ที่ฝังใจผู้คนในสังคมจีน ชาวจีนจึงดูแลปรนนิบัติบุพการียามท่านยังมีลมหายใจ และเซ่นไหว้ยามท่านลาโลกแล้ว ดุจท่านยังไม่จากไปไหน (祭如在) เฉกเช่นการปรนบัติเมื่อครั้งท่านมีชีวิตอยู่ (事死如事生)