วิเคราะห์คำอวยพรปีกระต่าย
เรื่องโดย ภรณ์ฑิลา ธิสงค์
เวียนมาบรรจบอีกครั้งของปีกระต่าย หรือ ปีนักษัตรประจำปีคริสต์ศักราช 2023 จะเห็นได้ว่าในช่วงตรุษจีนที่ผ่านมา ผู้คนต่างกล่าวคำอวยพรให้แก่กัน ซึ่งคำอวยพรที่พบเห็นได้บ่อย ได้แก่ ‘สุขสันต์ปีเถาะ’ (兔年快乐 tù nián kuài lè) ‘ มหามงคลปีกระต่าย’ (兔年大吉 tù nián dà jí) หรือ ‘เจริญรุ่งเรืองปีกระต่าย’ (兔年兴旺 tù nián xīng wàng) นอกจากคำอวยพรทั่วไปดังที่กล่าวมาแล้ว ยังมีคำอวยพรอีกหลายคำที่ประสมขึ้นมาใหม่ ซึ่งมีการนำมาใช้เพื่อแสดงความยินดีกันอย่างแพร่หลายในสังคมจีน เราจึงนำคำอวยพรกลุ่มนี้มาวิเคราะห์เพื่อให้เข้าใจถึงที่มาและความหมายดังนี้
- คำอวยพรประเภทที่ 1
ยืมคำมงคลดั้งเดิม โดยนำคำว่า 兔 (tù กระต่าย) มาแทนคำอื่น เพื่อสื่อความหมายมงคลตามเดิม
ข้อสังเกต : เมื่อไม่ได้อยู่ในบริบทของปีกระต่ายแล้ว คำอวยพรกลุ่มนี้สื่อความหมายมงคลไม่ชัดเจน และจะไม่ถูกนำมาใช้จนกว่าจะถึงปีนักษัตรกระต่ายอีกครั้ง
คำอวยพรดั้งเดิม
金玉满堂 jīn yù mǎn táng ทองหยกเต็มบ้าน
金 jīn ทองคำ
玉 yù หยก
满 mǎn เต็ม
堂 táng ห้องโถง
คำอวยพรประสมใหม่
金兔满堂 jīn tù mǎn táng กระต่ายทองคำเต็มบ้าน
วิธีการปรับใช้: ใช้คำ 兔 tù กระต่าย แทนคำ 玉 yù หยก ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แห่งความมั่งคั่ง
ข้อสังเกต: คำว่า金玉ประกอบด้วย 2 สิ่งได้แก่ ‘ทองคำ’ กับ ‘หยก’ ล้วนถือเป็นสิ่งของมีค่า ส่วนคำว่า金兔อาจแปลว่า ‘กระต่ายทองคำ’ หรือ ‘ทองคำกับกระต่าย’ ก็ได้
ผู้พูดต้องการสื่อว่า : ขอให้มีเงินทองเต็มบ้าน หรือเงินทองไหลมาเทมาเต็มบ้านในปีเถาะนี้
- คำอวยพรประเภทที่ 2
ยืมคำอวยพรปีใหม่ทั่วไป โดยนำคำว่า兔 (tù กระต่าย) ใส่ลงไป เพื่อสื่อความหมายมงคลและยินดีต้อนต้นปีใหม่
ข้อสังเกต: คำกลุ่มนี้ประสมขึ้นใหม่ โดยใส่คำที่ระบุถึงปีนักษัตรตามรอบการเปลี่ยนของปีนักษัตรในแต่ละปี ซึ่งมี12 ปีได้แก่ 鼠 (shǔ หนู)、牛 (niú วัว)、虎 (hǔ เสือ)、兔 (tù กระต่าย)、龙 (lóng มังกร)、蛇 (shé งู)、马 (mǎ ม้า)、羊 (yáng แพะ)、猴 (hóu ลิง)、鸡 (jī ไก่)、狗 (gǒu หมา)、猪 (zhū หมู)
2.1 ยืมคำมงคลดั้งเดิม โดยนำคำว่า 兔 (tù กระต่าย) มาแทนคำอื่น เพื่อสื่อความหมายมงคลตามเดิม
คำอวยพรดั้งเดิม
时来运转 shí lái yùn zhuǎn บุญพาวาสนาส่ง
时 shí วาระ, กาลเวลา
来 lái มา
运 yùn โชค โชคชะตา
转 zhuǎn หมุนเวียน เปลี่ยนแปลง
คำอวยพรประสมใหม่
兔来运转 tù lái yùn zhuǎn กระต่ายมาวาสนาดี
วิธีการปรับใช้: ใช้คำ 兔 tù กระต่าย แทนคำ时shí วาระ เวลา หรือ โอกาส
ตัวอย่างคำอวยพรอื่นๆ
–鼠来运转 shǔ lái yùn zhuǎn หนูมาวาสนาดี
–牛来运转 niú lái yùn zhuǎn วัวมาวาสนาดี
–虎来运转 hǔ lái yùn zhuǎn เสือมาวาสนานี้
–龙来运转 lóng lái yùn zhuǎn มังกรมาวาสนาดี
ผู้พูดต้องการสื่อว่า: ในวาระอันเป็นมงคลขึ้นปีใหม่(ปีเถาะ) ขอให้โชคดี
2.2 คำอวยพรประสมใหม่ โดยแทรกคำบอกปีนักษัตรลงไประหว่าง福กับ贺ในโครงสร้างรูปแบบวลี
福+ปีนักษัตร+贺岁 fú …… hè suì …นำโชค…อวยพรปีใหม่
福兔贺岁 fú tù hè suì กระต่ายนำโชคอวยพรปีใหม่
福 fú โชคลาภ
兔 tù กระต่าย
贺 hè อวยพร
岁 suì ปี
ตัวอย่างคำอวยพรอื่นๆ
– 福鼠贺岁 fú shǔ hè suì หนูนำโชคอวยพรปีใหม่
-福牛贺岁 fú niú hè suì วัวนำโชคอวยพรปีใหม่
-福虎贺岁 fú hǔ hè suì เสือนำโชคอวยพรปีใหม่
-福龙贺岁 fú lóng hè suì มังกรนำโชคอวยพรปีใหม่
2.3 คำอวยพรประสมใหม่ โดยแทรกคำบอกปีนักษัตรลงไประหว่าง福กับ迎ในโครงสร้างรูปแบบวลี
福+ปีนักษัตร+迎祥 fú …… yíng xiáng …นำโชค…ต้อนรับปีมงคล
福兔迎祥 fú tù yíng xiáng กระต่ายนำโชคต้อนรับปีมงคล
福 fú โชคลาภ
兔 tù กระต่าย
迎 yíng ต้อนรับ
祥 xiáng สิริมงคล
ตัวอย่างคำอวยพรอื่นๆ
-福蛇迎祥 fú shé yíng xiáng งูนำโชคต้อนรับปีมงคล
-福马迎祥 fú mǎ yíng xiáng ม้านำโชคต้อนรับปีมงคล
-福羊迎祥 fú yáng yíng xiáng แพะนำโชคต้อนรับปีมงคล
-福猴迎祥 fú hóu yíng xiáng ลิงนำโชคต้อนรับปีมงคล
2.4 คำอวยพรประสมใหม่ โดยแทรกคำบอกปีนักษัตรลงไประหว่าง金กับ送ในโครงสร้างรูปแบบวลี
金+ปีนักษัตร+送福 Jīn … sòng fú …ทองมอบความสุข
金兔送福 jīn tù sòng fú กระต่ายทองมอบความสุข
金 jīn ทอง
兔 tù กระต่าย
送 sòng ส่ง มอบ
福 fú โชคลาภ ความสุข วาสนา
ตัวอย่างคำอวยพรอื่นๆ
-金鸡送福 jīn jī sòng fú ไก่ทองมอบความสุข
-金狗送福 jīn gǒu sòng fú สุนัขทองมอบความสุข
-金猪送福 jīn zhū sòng fú หมูทองมอบความสุข
-金龙送福 jīn lóng sòng fú มังกรทองมอบความสุข
- คำอวยพรประเภทที่ 3
ยืมวลีและสำนวนที่สื่อความหมายเชิงบวก โดยนำคำว่า兔 (tù กระต่าย) แทนคำพ้องเสียงหรือคำที่ออกเสียงใกล้เคียงกัน เพื่อสื่อความหมายให้มีความเฉพาะเจาะจงมากขึ้น
ข้อพึงระวัง: เมื่อไม่ได้อยู่ในบริบทของปีกระต่ายแล้ว การสื่อความหมายมงคลของ
คำอวยพรกลุ่มนี้อาจไม่ถูกต้องตามหลักการใช้ภาษาจีน หรือถูกมองว่าใช้คำผิดก็ได้
3.1 ใช้ 兔 (tù กระต่าย) แทน 突 (tū พุ่ง)
สำนวนและวลีที่ถูกต้อง
突飞猛进 tū fēi měng jìn (ขอให้) ก้าวหน้าแบบก้าวกระโดด
颜值突出 yán zhí tū chū (ขอให้) งามอย่างเฉิดฉายโดดเด่น
财富突出 cái fù tū chū (ขอให้) ทรัพย์สินมั่งคั่งโดดเด่นเกินใคร
คำอวยพรประสมใหม่
兔飞猛进 tù fēi měng jìn (ขอให้) ปีกระต่ายก้าวหน้าแบบก้าวกระโดด
颜值兔出 yán zhí tù chū (ขอให้) ปีกระต่ายงามอย่างเฉิดฉายโดดเด่น
财富兔出 cái fù tù chū (ขอให้) ปีกระต่ายมีทรัพย์สินมั่งคั่งโดดเด่นเกินใคร
ข้อสังเกต: 突出 หมายถึง โดดเด่น พิเศษอย่างเห็นได้ชัด ส่วน 兔飞 หรือ 兔出 ในที่นี้โดยปกติ
ไม่สื่อความหมายเชิงมงคล
3.2 ใช้ 兔 (tù กระต่าย) แทน途 (tú หนทาง หนทาง)
สำนวนและวลีที่ถูกต้อง
前途无量 qián tú wú liàng (ขอให้) อนาคตก้าวไกลไม่มีที่สิ้นสุด
前途似锦 qián tú sì jǐn (ขอให้) อนาคตรุ่งเรืองสดใส
หมายเหตุ 锦 เดิมหมายถึง ผ้าไหมที่มีลวดลายสวยงาม ในที่นี้อุปมาถึงความสำเร็จในอนาคต
คำอวยพรประสมใหม่
前兔无量 qián tù wú liàng (ขอให้) ปีกระต่ายอนาคตก้าวไกลไม่มีที่สิ้นสุด
前兔似锦 qián tú sì jǐn (ขอให้) ปีกระต่ายอนาคตรุ่งเรืองสดใส
ข้อสังเกต: 前途 หมายถึง อนาคต หรือทางข้างหน้า ส่วน前兔ในที่นี้ไม่สื่อความหมายที่ชัดเจน
3.3 ใช้ 兔 (tù กระต่าย) แทน图 (tú ภาพ แผนการ)
สำนวนและวลีที่ถูกต้อง
大展宏图 dà zhǎn hóng tú (ขอให้) แผนงานขนาดใหญ่พัฒนาก้าวหน้า
宏图伟业 hóng tú wěi yè (ขอให้) กิจการอันยิ่งใหญ่สัมฤทธิผล
คำอวยพรประสมใหม่
大展宏兔 dà zhǎn hóng tù (ขอให้) แผนงานขนาดใหญ่พัฒนาก้าวหน้าในปีเถาะ
宏兔伟业 hóng tù wěi yè (ขอให้) กิจการอันยิ่งใหญ่สัมฤทธิผลในปีเถาะ
ข้อสังเกต: 宏图หมายถึง ความคิดที่กว้างไกลหรือแผนการที่ยิ่งใหญ่ ส่วน宏兔 ในที่นี้ไม่ได้สื่อความหมายที่ชัดเจน
นอกจากนี้ ยังมีคำอวยพรปีใหม่อีกหลายคำที่สร้างขึ้นเพื่อให้สอดคล้องกับบรรยากาศเฉลิมฉลองส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีกระต่าย บ้างก็มาจากลักษณะของกระต่ายในชีวิตประจำวัน เช่น兔跃新程 tù yuè xīn chéng ก้าวกระโดดสู่เป้าหมายใหม่ในปีเถาะ (อวยพรให้มีอนาคตที่ดี), 动如脱兔 dòng rú tuō tù ว่องไวดั่งกระต่าย (อวยพรให้มีสุขภาพแข็งแรง)
อย่างไรก็ตาม คำอวยพรประสมใหม่ที่นำมาวิเคราะห์ดังกล่าวมีข้อจำกัดในแง่ของเวลา จำเป็นต้องใช้อย่างระมัดระวังให้ถูกต้องตามกาลเทศะ
